KONSEP MASYARAKAT FEUDAL
1. Feudalisme
adalah satu bentuk kerajaan yang terbentuk di Eropah Barat pada abad ke-9
M, selepas perpecahan Empayar Charlemangne dan berlanjutan sehingga abad ke-13
Masihi. Sistem pemerintahan ini wujud apabila kuasa kerajaan jatuh ke tangan
orang persendirian (Sivachandralingam, 1996: 66).
2. Secara umumnya Sistem Feudal
(Feudalisme) bolehlah didefinisikan sebagai satu
bentuk kerajaan, yang kuasa politiknya dikuatkuasakan secara
tempatan oleh individu persendirian tetapi bukan oleh kerajaan pusat.
3. Menurut Gan shof (1944)
Konsep Feudalisme pertama kali digunakan pada kurun ke- 17
bagi merujuk kepada sistem politik di Eropah pada zaman pertengahan
yang memeperlihatkan hubungan yang saling memerlukan di antara tuan
tanah (lords), orang biasa atau petani (Vassals) dan tanah
(fiefs). Dengan kata lain, dalam sistem ini petani bekerja dan
menjadi tentera untuk melindungi seorang bangsawan dan sebagai balasan mereka
boleh mengusahakan tanah bangsawan tersebut. Walaupun istilahnya
diambil daripada perkataan latin feodum atau feudum (fief), namun konsep
feudalism dan sistemnya bukanlah satu sistem politik formal
pada zaman
itu.
4. Menurut
Abdullah Zakaria et. al. ( 2003: 92 )
Pada asasnya, sistem ini
memperlihatkan hubungan peribadi yang erat antara tuan tanah
atau lord dengan Vassal atau pemegang tanah (petani)
yang disyaratkan untuk memberi taat setia kepada lord. Satu
pihak akan memberi perlindungan sementara
satu pihak yang lain memberi perkhidmatan ketenteraan demi
keselamatan raja. Mereka juga di beri gelaran tertentu
sebagai mengakui sumbangan tersebut. Selain
aspek ketenteraan dan keselamatan, pihak yang dikenali sebagai feudotari
juga dikehendaki menyediakan keperluan tertentu termasuklah
membekalkan buruh untuk sistem kerah. Hubungan ini menentukan
kedua-dua pihak memperoleh faedah dan keuntungan bersama.
CIRI-CIRI MASYARAKAT FEUDAL
Menurut
Francois-Louis Ganshof (1944) Sistem feudal sekurang-kurangnya mempunyai empat
ciri penting iaitu hubungan bertimbalas antara seorang bangsawan
(Vassal) kepada bangsawan lain yang lebih kuat atau lebih berpengaruh
(lord), hak milik tanah atau sistem fief, ketenteraan dan kuasa
pemerintahan serta hak-hak perundangan.
1. Vassalage
atau hubungan bertimbal balas yang di buat melalui persetiaan
seseorang hulubalang sebagai pengikut (Vassal) kepada seorang hulubalang lain,
yang di angkat sebagai tuan (lord) kepada Vassal tersebut disebabkan ia lebih
kuat atau lebih berpengaruh. Hubungan ini merupakan satu bentuk hubungan
persendirian yang bersifat kehormat kerana ia melibatkan perjanjian antara dua
orang Individu yang terdiri daripada kelas hulubalang sahaja (Carl Stephenson,
1956:5-10). Melalui hubungan ini, seseorang Vassal dan lord akan diikat dengan
fungsi dan tanggungjawab tertentu, iaitu memberikan ketaatan dan perkhidmatan,
khususnya ketenteraan oleh Vassal kepada lordnya manakala lord pula akan
berfungsi memberi penjagaan dan perlindungan kepada Vasalnya (Azmi Arifin,
2006:55).
2. Ciri
yang kedua ialah fief iaitu sejenis harta feudal,
kebiasaannya berupa tanah yang diberikan oleh seseorang lord kepada vassalnya
bertujuan untuk mengikat persetiaan tersebut. Oleh kerana tujuan utama
pemberian fief adalah untuk mendapatkan khidmat ketenteraan, maka fief juga dikenali
sebagai military fief ( Azmi Ariffin,1992:55). Bagi sesetengah pengkaji, fief
tidak semestinya berupa tanah sahaja. Sebaliknya pangkat, jawatan, kedudukan
dan sebagainya boleh juga diberikan sebagai bentuk fief. Menurut Strayer (1953)
Terdapat golongan vassal yang tidak mempunyai sebarang tanah (landless knights)
merupakan satu fenomena biasa yang dapat ditemui di Eropah Barat pada kurun
ke-11. Kewujudan golongan ini meskipun semakin berkurangan tetapi tidak pula
lenyap pada kurun-kurun selepasnya. Tugas lord ialah menjaga pengikutnya
seperti menampung segala keperluan sara hidup pengikutnya kerana Vassal
merupakan hulubalang sepenuh masa dan tidak terlibat dalam aktiviti ekonomi. Di
Eropah Barat pada zaman pertengahan, kegiatan ekonomi yang berkaitan perdangangan
telah terjejas teruk akibat kekacauan, serangan luar dan peperangan. Keadaan
ini menyebabkan raja-raja yang berfungsi sebagai Lord menghadapi masalah untuk
membayar upah dalam bentuk wang. Ketika itu hanya terdapat dua cara yang
membolehkan seseorang Lord melaksanakan tugasnya. Pertama seseorang Lord akan
menempatkan seseorang vassal di istana-istananya dengan menyedaikan makanan,
pakaian, senjata atau sebarang keperluan yang dikehendakinya. Kedua ialah
dengan memberikannya tanah sebagai sumber pendapatan yang boleh menampung
keperluan hidupnya. Cara ini amat popular kerana dapat menarik minat golongan
hulubalang yang berkuasa kerana ia melibatkan jaminan dari segi kedudukan
politik, ekonomi dan sosial. Seseorang lord yang tidak mampu mengikat kesetiaan
seseorang vassal melalui pemberian tanah biasanya akan mendapati dirinya
kehilangan sokongan dan pengaruh, manakala seseorang vassal yang tidak memiliki
sebarang tanah sekalipun mempunyai taraf sosial yang lebih tinggi daripada
seorang petani kaya, tidak mempunyai peranan dari segi politik dan
pemerintahan. Dengan itu mereka akan berada pada kedudukan sosial yang lebih
rendah dalam hierarki kelas hulubalang atau bangsawan yang menguasai tanah.
Dari sudut ini kita bolehlah mengatakan pemilikan tanah akan menentukan status
dan kedudukan seseorang pada zaman feudal di Eropah Barat.
3. Ciri
Feudal yang ketiga ialah ketenteraan, iaitu
wujudnya kelas-kelas hulubalang dan pelaksanaan khidmat-khidmat ketenteraan
persendirian oleh vassal kepada lord sebagai balasan penerimaan fief. Oleh
kerana tujuan asas hubungan vassalage-fief adalah mewujudkan satu organisasi
ketenteraan yang efektif, maka perkhidmatan utama yang diberikan oleh vassal
kepada lord ialah perkhidmatan ketenteraan, sedangkan perkhidmatan-perkhidmatan
lain termasuklah yang melibatkan aspek-aspek ekonomi hanya merupakan
perkhidmatan sampingan sahaja.Oleh sebab itu kebanyakan pengkaji sejarah
feudalism bukan sahaja di Eropah Barat, malah di Jepun, China, India, Timur
Tengah dan sebagainya berpendapat institusi feudal tidak mungkin wujud tanpa
adanya aspek ketenteraan.Malah perkembangan feudalisme bukan sahaja dikaitkan
dengan wujudnya organisasi ketenteraan semata-mata tetapi juga dikaitkan dengan
kemunculan kelas-kelas tentera elit baru dan perkembangan teknologi peperangan.
Misalnya perkembangan feudalism di Eropah Barat dikaitkan dengan kemunculan
golongan knights dan chivalry, di Jepun kelas samurai dan knight-archer,
cataphracts di Byzantium dan Iran, Chariot-fighters di Timur Tengah dan China dan
sebagainya lagi (Strayer, 1953:9). Kemunculan kelas-kelas tentera elit baru
yang lebih berdisiplin, terlatih dan mempunyai peralatan yang jauh lebih mahal
telah menjadikan khidmat ketenteraan pada zaman feudal di eropah hanya mampu
dimonopoli segolongan kecil kelas bangsawan sahaja, terutama dikalangan mereka
yang menguasai tanah. Dari segi sosial perkembangan ini telah meningkatkan lagi
jurang perbezaan yang sedia wujud antara kelas hulubalang dengan golongan
rakyat biasa yang terikat dengan kegiatan pertanian.
4. Ciri
yang keempat ialah pemilikan kuasa pemerintahan dan hak-hak perundangan
persendirian yang dimiliki dan dilaksanakan oleh lord terhadap
vassalnya. Kuasa pemerintahan ini juga meliputi penduduk bukan vassal yang
berada di atas tanah-tanah kepunyaan lord, yang biasanya dilaksanakan oleh
sebuah kerajaan. Selain menguasai tanah, seseorang lord juga turut berkuasa ke
atas sumber ekonomi, pentadbiran, pelaksanaan undang-undang, mengutip cukai,
mengawal institusi ketenteraan dan institusi kewangannya.Pemusatan kuasa
ketenteraan, polittik dan ekonomi ditangan seseorang lord telah menggalakkan
perkembangan wilayah-wilayah feudal yang berdaulat dan berautonomi. Jika
berlaku pertelingkahan antara lord dengan raja, golongan vassal yang terikat
dengan perjanjian feudal biasanya akan memberikan kesetiaan penuh kepada lord
yang berada di atasnya berbanding kepada seseorang raja yang tidak mempunyai
hubungan secara langsung dengannya. Walau bagaimanapun corak hubungan ini
bergantung kepada taraf sosial (prestij) dan kedudukan raja itu sendiri. Jika
baginda seorang pemerintah yang berpengaruh, maka kedudukan lord mungkin
sedikit sebanyak dapat dikawalnya. Tetapi kebiasaannya pada zaman feudal,
kedudukan seseorang raja amat lemah dan baginda selalunya tidak mempunyai
kekuatan untuk mengawal pembesar feudal. Bagi Strayer (1953) aspek pemilikan
kuasa dan hak-hak perundangan golongan lord ini merupakan ciri feudalisme yang
paling asas dan terpenting. Walau bagaimanapun tanpa wujudnya hubungan
vassalage-fief dan perkembangan aspek ketenteraan, pemilikan kuasa dan hak-hak
perundangan itu tidak mungkin diperolehi.
Berdasarkan
keempat-empat ciri tersebut, feudalisme bolehlah ditakrifkan sebagai satu
bentuk organisasi yang diwujudkan oleh satu bentuk hubungan persendirian yang
diikat antara seseorang individu dari kelas hulubalang dengan individu daripada
kelas hulubalang yang lain, iaitu antara lord dan vassal. Melalui ikatan
vassalage - fief, seseorang vassal dikehendaki menjaga dan melindungi
vassalnya.Susunan ini kemudiannya menjadi asas kepada keseluruhan struktur
politik, pemerintahan, perundangan dan kemasyarakatan yang wujud dalam setiap
wilayah atau negara yang dikawal oleh corak hubungan tersebut (Azmi
Ariffin,2002: 59)
SUSUN LAPIS MASYARAKAT FEUDAL
1. Masyarakat feudal boleh
dibahagikan kepada dua golongan iaitu golongan pemimpin dan golongan yang dipimpin.golongan
pemimpin terdiri daripada raja, pembesar (bangsawan), dan golongan yang
dipimpin ialah rakyat atau petani.
2. Raja mempunyai
kuasa mutlak dan berada dikedudukan paling tinggi. Di bawah raja,
terdapat beberapa lapisan para bangsawan yang menjadi vassalnya.
3. Bangsawan lapisan
pertama yang memiliki tanah (fief) secara langsung daripada raja dikenali
sebagai tenants-in-chief.Bangsawan lapisan pertama itu membahagikan fief
mereka kepada bangsawan lapisan kedua dikenali sebagai subinfeudation.
4. Bangsawan lapisan kedua
seterusnya mungkin membahagikan fief mereka kepada bangsawan lapisan ketiga.Setiap
bangsawan berkuasa ke atas petani yang menetap di fiefnya.
5. Kelas paling bawah
sekali ialah kaum tani (serf). Kaum tani semuanya miskin dan tidak
berpelajaran. Hak-hak mereka sedikit tetapi tugas mereka banyak.Kerap kali
mereka ini tidak diberi layanan yang memuaskan oleh tuan-tuan mereka.Hampir
kesemua petani terdiri daripada golongan serf yang bertaraf
antara orang bebas dengan hamba.Peluang untuk menjadi kaya dan
masyhur dengan usaha sendiri sangat tipis. Seseorang hamba akan menjadi hamba
seumur hidup dan anak-anak mereka juga akan menjadi hamba.
6. Sebagai kesimpulannya
dalam pemerintahan bercorak feudal ini, wujud satu hierarki yang jelas antara
feudatories dan subfeudatories di bawah pemerintahan seorang raja (Abdullah
Zakaria, 2003:93). Struktur masyarakat feudal di Eropah bolehlah boleh
digambarkan seperti rajah di bawah.
.jpg)
Fakta-Fakta Menarik Mengenai Kurma (Tamar)
Post a Comment